PRZEGLĄD POLSKICH FILMÓW FABULARNYCH DEBIUTY w Koninie

strona główna         organizator       program         laureaci         galeria

DEBIUTY po raz dwudziesty piąty

Przegląd DEBIUTY narodził się w 1985 roku, w smutnej, szarej, dekadenckiej rzeczywistości schyłku PRL-u. Wtedy Leszek Czajor, młody dziennikarz "Głosu Wielkopolskiego" zgłosił się do Wojewódzkiego Domu Kultury w Koninie z pomysłem organizacji imprezy filmowej, która wzorując się na koszalińskim przeglądzie MŁODZI I FILM (wówczas zawieszonym) miała przybliżać kinomanom młode, polskie kino, promować debiuty reżyserskie.

W pionierskim okresie udało się czterokrotnie zorganizować imprezę. Po stanie wojennym kinematografię dosięgły bolesne restrykcje, niektórzy młodzi, dobrze zapowiadający się ale niepokorni reżyserzy, tacy jak Agnieszka Holland, Ryszard Bugajski, Zbigniew Kamiński, Piotr Andrzejew, nie mogli pracować w kraju, a kilka "mocnych", właśnie zakończonych filmów cenzura skierowała na "półki".

Choć próbowano stłamsić niezależność programową Studia Filmowego im. Karola Irzykowskiego, unikatowego miejsca w socjalistycznych kinematografiach, gdzie młodzi filmowcy mogli realizować swoje pierwsze filmy, kilku reżyserom udało się debiutować interesującymi i odważnymi obrazami. W tych latach debiuty powstawały też w zespołach filmowych, ale te bardziej bezkompromisowe po ingerencjach cenzury, w kilku zaledwie kopiach "łaskawie" kierowano do ograniczonej dystrybucji. I między innymi te filmy mogła wtedy obejrzeć konińska publiczność, i to one są na liście pierwszych zwycięzców Plebiscytu Publiczności; w 1986 "Nadzór" Wiesława Saniewskiego, w 1987"Trzy stopy nad ziemią" Jana Kidawy-Błońskiego i w 1988 - "W zawieszeniu" Waldemara Krzystka.

Po zmianach organizacyjnych w konińskich instytucjach kultury (Wojewódzki Dom Kultury podzielony został na Koniński Dom Kultury i Wojewódzki Ośrodek Kultury), w planach i programach zagubiono gdzieś tę imprezę, która nie zdążyła jeszcze zbudować swojej historii. W końcu, po siedmioletniej przerwie, Przegląd Polskich Filmów Fabularnych DEBIUTY powrócił do Kina CENTRUM (1995), lecz w zupełnie innych realiach polskiej kinematografii - załamał się system państwowego mecenatu, drastycznie spadła liczba debiutów reżyserskich, etc. W pierwszych latach po reanimacji Przeglądu nie było co pokazywać, w filmie fabularnym debiutowało wtedy dwóch, trzech twórców rocznie. Ratunkiem dla organizatorów był cykl towarzyszący DEBIUTY MISTRZÓW, w którym przypominano klasykę polskiego kina, etiudy studenckie, filmy niezależne, w tym filmy autorów wywodzących się z Konina.

Od powstania Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, który wspomaga produkcję i promocję polskiej kinematografii, systematycznie rośnie ilość produkowanych filmów. Doszło też do zmiany pokoleniowej w środowisku filmowym. Co roku debiutują młodzi scenarzyści, reżyserzy, operatorzy i ten młody duch ożywia też kolejne edycje naszej skromnej imprezy. Powoli liczba fabularnych debiutów zamienia się w ich jakość, co cieszy nas bardzo jako organizatorów najstarszego wydarzenia w kraju poświęconego twórczości reżyserów, wkraczających właśnie do polskiego kina.


Andrzej Moś
Szef programowy artystyczny
25. PPFF "Debiuty" w Koninie